Được thiết kế dựa vào Khung Khởi nghiệp Xã hội Tinh giản ©(Lean Social Start-up Framework), 10 bước Khởi nghiệp cùng SOIN là bộ công cụ trực tuyến hướng dẫn các bạn trong quá trình hình thành và phát triển từ một ý tưởng tới một dự án DNXH hoàn chỉnh, sẵn sàng cất cánh.

Mục đích việc sử dụng công cụ Khởi nghiệp cùng SOIN là để giúp các bạn:

• Xác định rõ tác động xã hội mà mình có thể mang lại cho cộng đồng và cách thức để tạo ra tác động đó
• Xây dựng mô hình kinh doanh tạo giá trị kép (tài chính và xã hội) một cách sáng tạo, khả thi, gắn với thị trường.
• Xác định được nguồn lực cần huy động và cách thức huy động nguồn lực (nhân lực, tài lực, vật lực).

Cách thức tham gia:

• Tại mỗi bước khởi nghiệp, SOIN sẽ đưa ra các câu hỏi gợi ý để bạn suy nghĩ, thảo luận và tìm hiểu thông tin trước khi tự trả lời. Với từng bước SOIN sẽ có hướng dẫn cụ thể công việc bạn cần làm. Để hỗ trợ các bạn có thêm kiến thức và công cụ, chúng tôi gửi kèm ở từng bước các khóa đào tạo trực tuyến, các tài liệu hữu ích trong nước và quốc tế mà chúng tôi đã chọn lọc kỹ dành cho bạn.
• Trong 10 bước Khởi nghiệp cùng SOIN, các bước đánh dấu vàng là để giúp các bạn xây dựng Mô hình kinh doanh cơ bản ( hay còn gọi tắt là BMC – chữ viết tắt của Business Model Canvas). Đây là các thông tin chính mô tả mô hình cách bạn sẽ tạo ra dòng tiền và tác động xã hội. Để giúp các bạn có thời gian suy nghĩ, thử nghiệm và tìm kiếm các giải pháp mới, SOIN cho phép các bạn lưu giữ các phiên bản BMC khác nhau cũng như hiển thị mô hinh BMC mới nhất. Mỗi khi bạn quyết định thay đổi thông tin ở bước này, hãy click vào nút "Quản lý phiên bản BMC" và lưu một phiên bản mới. Tập hợp các phiên bản BMC theo thời gian này sẽ cho thấy sự thay đổi, tiến hóa của giải pháp trong vòng lặp: lên giả định (BUILD) => thử nghiệm đo đạc (MEASURE) => chỉnh sửa (LEARN), cho tới khi bạn có một giải pháp được kiểm chứng và khả thi nhất để có thể đưa vào triển khai. 
• Chúng tôi khuyến khích các bạn đi lần lượt từng bước trong hành trình. Có thể có bạn đã khởi nghiệp hoặc có ý tưởng, việc trả lời các câu hỏi trong hành trình khởi nghiệp sẽ giúp các bạn mài sắc lại ý tưởng của mình, nhìn nhận và phân tích các yếu tố liên quan cần thiết một cách hệ thống và đầy đủ.
• Trong quá trình hoàn thiện giải pháp, bạn có thể đưa ra "Yêu cầu hỗ trợ". Yêu cầu này có thể gắn với cụ thể một checkpoint nào đó, hoặc cũng có thể là yêu cầu cho tổng quát toàn sáng kiến. Yêu cầu có tùy chọn chế độ "riêng tư" (chỉ admin SOIN được nhận) hoặc "công khai" (hiển thị với toàn bộ người dùng SOIN). Admin SOIN sẽ nhận và duyệt yêu cầu để (1) hiển thị ở tập hợp yêu cầu bên module "Kết nối nguồn lực" và (2) gắn vào trong chính sáng kiến của bạn. Trạng thái của yêu cầu được thể hiện trực quan dễ dàng cho bạn theo dõi. Tới khi nào bạn nhận được hỗ trợ từ admin SOIN hoặc từ người dùng trong cộng đồng SOIN, bạn cần chủ động chuyển trạng thái của yêu cầu thành "Đã được giải quyết", để các nguồn lực hỗ trợ chuyển sang cho các yêu cầu từ các sáng kiến khác nữa. 
• Với các bạn quan tâm đến các sáng kiến khởi nghiêp không phải do mình tạo ra: Chỉ cần tạo tài khoản SOIN, bạn sẽ được xem tất cả các sáng kiến XH đã tạo trên SOIN có chế độ công khai, đóng góp ý kiến hoặc liên lạc trực tiếp với chủ sáng kiến. Nếu click "Theo dõi", bạn sẽ được cập nhật tự động mỗi khi sáng kiến bạn quan tâm có thay đổi. Trong trường hợp bạn muốn tiếp cận các sáng kiến chất lượng cao nhưng được đặt ở chế độ riêng tư, hãy liên lạc với admin SOIN qua form này để được hướng dẫn thêm. 

Hành trình khởi nghiệp được chia thành ba giai đoạn như sau:

Giai đoạn Khởi động: 

“Doanh nhân xã hội không hài lòng với việc chỉ cho con cá hay dạy cách câu cá. Họ sẽ không ngừng lại cho đến khi thay đổi cả ngành công nghiệp câu cá”. (Bill Drayton, sáng lập Ashoka)

Đây là giai đoạn các bạn tìm hiểu về Sáng kiến xã hội, DNXH và quy trình Khởi nghiệp tinh gọn để làm cơ sở phân tích thông tin và định hướng hoạt động của mình trong các chặng đường tiếp theo. Thông qua các bài giảng ngắn gọn về các khái niệm cơ bản trong khởi nghiệp một DNXH, bạn có thể trả lời cho mình câu hỏi : Liệu việc khởi nghiệp DNXH có phải là lựa chọn phù hợp với bạn hay không? Sau khi trả lời thấu đáo câu hỏi này, bạn sẽ bước vào bước đầu tiên của hành trình khởi nghiệp: 

Bước 1- Tìm đồng đội (co-founders):  Với các DN khởi nghiệp, yếu tố con người là quan trọng nhất. Các ý tưởng, mô hình có thể thành công hay phải thay đổi, nhưng nếu có đội ngũ lãnh đạo tâm huyết và có năng lực thì sẽ luôn có giải pháp cho mọi vấn đề. SOIN sẽ đưa ra một số gợi ý để giúp bạn tìm được bạn đồng hành tin cậy và phù hợp. 

Giai đoạn Chạy đà: 

“Ta chỉ có thể đến được đích nhờ chiếc xe kế hoạch, ta phải tin tưởng mãnh liệt, và ta phải hành động mạnh mẽ. Không có đường khác dẫn đến thành công.” (Pablo Picasso)

Là giai đoạn vô cùng quan trọng ảnh hưởng tới sự thành công của DNXH. Một sự chuẩn bị kỹ càng là bàn đạp để DNXH của bạn đi đúng hướng và tăng cơ hội thành công. Tại giai đoạn này, bạn sẽ được SOIN hướng dẫn từng bước thông qua việc trả lời các câu hỏi để xây dựng mô hình kinh doanh tạo giá trị kép và kế hoạch triển khai cụ thể cho DNXH. 

Giai đoạn Chạy đà đi từ bước 2 đến bước 8 như sau:

Bước 2- Hiểu sâu về vấn đề XH-MT mà bạn muốn giải quyết: Khác với các DN thông thường hướng tới đáp ứng nhu cầu của thị trường, DNXH hướng tới giải quyết một vấn đề xã hội mà bạn thực sự quan tâm và muốn thay đổi. Vì vậy, việc tìm hiểu sâu, quan sát kỹ và thu thập dữ liệu, bằng chứng sẽ giúp bạn hiểu rõ đối tượng (vấn đề xã hội và các chủ thể liên quan) mà mình muốn thay đổi, qua đó mà bạn có thể tìm kiếm các ý tưởng khác nhau để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả và phù hợp. Cũng giống như DN thành công do hiểu rõ thị trường, các SKXH và DNXH thành công do hiểu rõ vấn đề/đối tượng mà họ muốn thay đổi. 

Bước 3 - Cơ hội kinh doanh của bạn: Từ một loạt ý tưởng mà bạn có thể nghĩ tơi thì ý tưởng nào có thể phát triển thành một cơ hội kinh doanh dựa trên thị trường? Đây là điều kiện cơ bản để tạo lập một DNXH. Chân dung khách hàng sẽ trả tiền cho bạn là ai? Giải pháp của bạn đem lại những giá trị gì cho họ? Ở bước này, bạn sẽ đưa ra các giả định về đối tượng khách hàng tiềm năng và giá trị cốt lõi của giải pháp đem lại. Mục tiêu của bạn là kiểm định giải pháp đã giải quyết được vấn đề của khách hàng hay chưa?

Bước 4 – Thị trường: Ở bước này, bạn sẽ xác định quy mô thị trường, phân tích đối thủ cạnh tranh và khả năng bạn tham gia thị trường. Nếu bạn hướng tới một thị trường tiềm năng quá nhỏ sẽ hạn chế khả năng phát triển và thu hút vốn đầu tư. Tuy nhiên nếu nhắm đến một thị trường quá rộng lớn vượt khả năng thì mô hình kinh doanh của bạn sẽ không khả thi. Việc vẽ bức tranh tổng thế về thị trường và các đối thủ cạnh tranh sẽ giúp bạn xác định lợi thế cạnh tranh của mình, xác định các cơ hội thị trưởng bỏ ngỏ và cơ hội hợp tác trong thị trường. 

Bước 5 – Phát triển sản phẩm: Từ giá trị cốt lõi đã xác định, bạn sẽ bắt tay vào phát triển giải pháp (là sản phẩm hay dịch vụ). Giải pháp này cần tạo ra giá trị kép về kinh tế và xã hội, tức là vừa đem lại nguồn thu, vừa góp phần giải quyết vấn đề xã hội bạn đặt ra ban đầu. Bạn sẽ mô tả sản phẩm và xây dựng sản phẩm mẫu thử (MVP) dựa vào các mô tả đó. MVP giúp khách hàng hiểu được và trải nghiệm giải pháp bạn đưa ra. Những phản hồi của khách hàng là cơ sở để bạn điều chỉnh giải pháp của mình. Bạn hãy điều chỉnh MVP cho đến khi chắc chắn về mức độ chấp nhận và sẵn sàng chi trả của thị trường. Bạn cũng cần xác định những dòng doanh thu tiềm năng đến từ sản phẩm, dịch vụ này.

Bước 6– Marketing: Mục tiêu của bước này là đưa sản phẩm đến với các khách hàng tiềm năng bằng việc tìm kiếm, xây dựng các kênh tiếp cận khách hàng, đồng thời tư duy về cách thức giữ chân khách hàng cũ và tìm kiếm khách hàng mới.

Bước 7 – Kế hoạch hoạt động: Để cung cấp sản phẩm/dịch vụ và đưa sản phẩm/dịch vụ đến tay khách hàng thì bạn cần thực hiện những hoạt động theo từng bước phù hợp, dự trù những nguồn lực cần sử dụng và lên danh sách những đối tác cần thiết lập quan hệ.

Bước 8 – Gọi vốn: Nguồn vốn dành cho DNXH rất đa dạng bao gồm các khoản tài trợ không hoàn lại, các khoản vay và vốn chủ sở hữu… Để tiếp cận các nguồn vốn này, SOIN sẽ hướng dẫn bạn xác định được nhu cầu tài chính cụ thể của mình để vận hành doanh nghiệp. Đồng thời, giúp bạn làm giá trị (tác động) xã hội mà DNXH của bạn mang lại cho cộng đồng và các bên liên quan – là cơ sở để bạn tiếp cận các nguồn tài chính ữu đãi hoặc ưu tiên cho DNXH.

Giai đoạn Cất cánh: 

“ Không có chiến lược, triển khai vô ích. Không triển khai, chiến lược vô ích” (Morris Chang, CEO của TSMC)

Chúc mừng bạn đã có trong tay một mô hình kinh doanh (bước đầu đã được kiểm chứng) và sẵn sàng triển khai trên thực tế. DNXH của bạn đã sẵn sàng Cất cánh!

Ở giai đoạn này, DNXH của bạn được hình thành chính thức: có tư cách pháp nhân, có đội ngũ nhân sự và tài chính đủ để triển khai thành công công kế hoạch của mình. 

Bước 9 - Thành lập DNXH: Để thành lập doanh nghiệp, SOIN sẽ hướng dẫn bạn lựa chọn hình thức pháp lý của doanh nghiệp để đăng ký, làm thủ tục thuế và đăng ký nhãn hiệu cho thương hiệu cũng như quyền sở hữu trí tuệ cho giải pháp sản phẩm, dịch vụ của mình.

Bước 10 - Vận hành: Tại bước này, bạn sẽ đưa ra bản kế hoạch hoạt động chi tiết của doanh nghiệp, kế hoạch thiết lập và vận hành các bộ phận phòng ban gồm sản xuất, vận hành, tài chính, marketing, nhân sự, hành chính đồng thời có kế hoạch ứng phó với những rủi ro của doanh nghiệp.

Một số lưu ý khác: 

1.Khởi nghiệp cùng SOIN được xây dựng trên tiêu chí tuyệt đối tôn trọng quyền riêng tư và bảo mật thông tin về sáng kiến của bạn. Do đó, khi khởi tạo một sáng kiến, bạn có thể tùy chọn chế độ "Riêng tư" hoặc "Công khai"

• Công khai: Sáng kiến sẽ được hiển thị với tất cả cộng đồng của Kênh SOIN. Những người quan tâm có thể chọn "Theo dõi" sáng kiến. Danh sách những người này được lưu ở: "Danh sách theo dõi " 
• Riêng tư: Chỉ bạn và thành viên trong nhóm nhìn thấy sáng kiến của mình. Bạn có thể sẽ nhận được yêu cầu từ admin của SOIN, đề nghị bạn cấp quyền xem cho một số người dùng đặc biệt hỗ trợ bạn về chuyên môn (ví dụ mentor, coach), hoặc hỗ trợ vốn (ví dụ nhà đầu tư, quỹ đầu tư) - Danh sách những người này nằm trong "Danh sách theo dõi đặc biệt" 
• Bạn có thể thay đổi chế độ hiển thị này bất kỳ lúc nào. 

2.SOIN cũng là công cụ để toàn thể đội nhóm cùng làm việc trên một sáng kiến. Bạn chỉ cần khai báo tài khoản thành viên của nhóm mình, chờ người đó chấp nhận yêu cầu vào nhóm. 

SOIN mang tới cho bạn hệ thống thông báo tự động (auto-notification) mỗi khi có tương tác với sáng kiến hoặc yêu cầu hỗ trợ của bạn, giúp bạn dễ dàng tương tác với cộng đồng sáng tạo xã hội. Hãy nhớ kiểm tra hòm thông báo này ở sát tên bạn trên thanh menu chính mỗi khi bạn đăng nhập nhé!